Kinh doanh ngoại tệ trái phép bị xử lý như thế nào?

Kinh doanh ngoại tệ là hoạt động kinh doanh trái pháp luật, có thể bị xử phạt hành chính nhưng lại khó xử lý trách nhiệm hình sự. Cùng các Luật sư tư vấn của chúng tôi tìm hiểu thêm về vấn đề này.

Gần đây nhiều nhà đầu tư gửi thư tố cáo nhiều sàn forex lừa đảo. Theo quy định thì kinh doanh ngoại tệ (giao dịch forex) ở VN bị cấm và sẽ bị phạt hành chính. Nhưng vấn đề là các sàn lừa đảo toàn dụ người chơi nộp tiền trực tiếp vào tài sản của sàn (đặt ở nước ngoài), môi giới ở VN dụ khách rót tiền vào sàn nhưng lại phủi sạch trách nhiệm. Trong trường hợp này, nếu nhà đầu tư kiện, thì có thể khép các đối tượng vào tội lừa đảo ngoài việc xử phạt hành chính không ạ?

Tham gia vào thị trường Forex (kinh doanh ngoại tệ) được coi là hành vi vi phạm pháp luật Việt Nam, và có thể bị xử phạt hành chính. Cụ thể, theo quy định tại Điều 23, Nghị định 88/2019/NĐ-CP quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực tiền tệ, ngân hàng, thì hành vi Mua, bán ngoại tệ tại tổ chức không được phép thu đối ngoại tệ có thể bị phạt tiền lên tới 100 triệu đồng.

Tuy nhiên, Bộ Luật Hình sự hiện hành (2015) không có quy định về tội phạm liên quan đến mua bán, kinh doanh ngoại tệ trái phép. Tuy nhiên, Điều 290 của Bộ Luật hình sự quy định về “Tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản”, thì hành vi “Lừa đảo trong thương mại điện tử, thanh toán điện tử, kinh doanh tiền tệ, huy động vốn, kinh doanh đa cấp hoặc giao dịch chứng khoán qua mạng nhằm chiếm đoạt tài sản” có thể bị truy tố trách nhiệm hình sự và chịu án phạt lên tới 20 năm tù. Mấu chốt ở đây, là cần chứng minh được hành vi lừa đảo, tức là phải có đủ các dấu hiệu của hai yếu tố gồm: sử dụng thủ đoạn gian dối và chiếm đoạt tài sản.

Dùng thủ đoạn gian dối là đưa ra thông tin giả (không đúng sự thật) nhưng làm cho người khác tin đó là thật và giao tài sản cho người phạm tội. Việc đưa ra thông tin giả có thể bằng nhiều cách khác nhau như bằng lời nói, nhắn tin, cung cấp tài liệu giả, bằng hành động (Ví dụ: cung cấp giấy tờ giả để chứng minh là sàn Forex có giấy phép, hoặc nhắn tin, viết email trình bày là kinh doanh ngoại tệ qua sàn Forex có giấy phép hoạt động tại Việt nam ….).

Chiếm đoạt tài sản, được hiểu là hành vi chuyển dịch tài sản của nạn nhân thành tài sản của người phạm tội (hoặc thành người khác do người phạm tội sắp xếp). Đặc điểm của việc chiếm đoạt này là nó gắn liền và có mối quan hệ nhân quả với hành vi dùng thủ đoạn gian dối, tức là việc chuyển dịch tài sản đó xuất phát từ việc sử dụng các thủ thuật gian dối khiến nạn nhân đồng ý chuyển giao tài sản.

Điểm khó khăn với việc xử lý loại tội phạm này (kinh doanh ngoại tệ), là rất khó chứng minh yếu tố thủ đoạn gian dối. Bởi thực chất, thì người mua nhận thức rõ và đủ điều kiện nhận thức về việc giao dịch kinh doanh ngoại tệ là trái phép nhưng vẫn cố tình tham gia. Trong hoạt động môi giới giao dịch ngoại tệ tệ trái phép, thủ đoạn gian dối chủ yếu nằm ở việc đưa ra các lời lẽ thuyết phục về khả năng sinh lời để dẫn dụ lòng tham, nhưng cũng rất khó để kết luận đó là gian dối hay trung thực, bởi cơ chế lên xuống của giá cả và thị trường là điều mà ai cũng có thể lường trước được. Một mặt khác, khó chứng minh được hành vi chiếm đoạt tài sản của những người môi giới, bởi khó chứng minh số tiền hoa hồng mà họ hưởng, đích đến của tiền mà nạn nhân đã chuyển giao, đặc biệt là khi các sàn đều đặt máy chủ ở nước ngoài và tài khoản nhận tiền cũng ở nước ngoài hoặc ẩn giấu dưới những hình thức tinh vi.

Nói tóm lại, mặc dù có thể truy cứu trách nhiệm hình sự những người có hành vi lừa đảo trong lĩnh vực buôn bán, kinh doanh ngoại tệ trái phép, trong lĩnh vực Forex, nhưng việc điều tra và chứng minh hành vi phạm tội không dễ dàng. Một trong những khó khăn lớn nhất là chính nạn nhân không bị lừa mà là chủ động thực hiện hành vi vi phạm pháp luật nên bị mất tiền.


Trên đây là một vài ý kiến của Luật sư tư vấn về trách nhiệm hành chính và trách nhiệm hình sự đối với các hoạt động kinh doanh Forex trái phép. Nếu Quý vị có nhu cầu nhận thêm các ý kiến tư vấn pháp luật, vui lòng liên hệ trực tiếp với chúng tôi theo số hotline ở dưới.

Rate this post