Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon

Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) là một chính sách thuộc Thỏa thuận xanh châu Âu, là chiến lược tăng trưởng mới của EU nhằm xây dựng một xã hội công bằng và thịnh vượng, thúc đẩy các ngành công nghiệp phát triển trên cơ sở một nền kinh tế sạch và bền vững. CBAM kỳ vọng sẽ giúp EU giảm phát thải carbon ít nhất 55% vào năm 2030 so với mức năm 1990. Cơ chế này xây dựng dựa trên sự minh bạch về thông tin, sẽ ảnh hưởng lớn không chỉ về phát thải khí nhà kính, biến đổi khí hậu, mà sẽ tác động trực tiếp tới chuỗi cung ứng hàng hóa của các doanh nghiệp

Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon là một công cụ chính sách định giá hàng nhập khẩu sử dụng nhiều carbon. Điều này nhằm mục đích tạo sân chơi bình đẳng cho các nhà sản xuất trong nước phải chịu định giá carbon và ngăn chặn rò rỉ carbon. Rò rỉ carbon xảy ra khi các công ty chuyển sản xuất sang các quốc gia có chính sách khí hậu ít tham vọng hơn để tránh chi phí carbon.

Biến đổi khí hậu là một trong những thách thức cấp bách nhất mà thế giới hiện nay phải đối mặt. Để giải quyết thách thức này, các nước trên thế giới đang thực hiện chính sách giảm phát thải khí nhà kính. CBAM là một trong những chính sách đang được chú ý gần đây mà doanh nghiệp Việt Nam cần biết, đặc biệt là các doanh nghiệp có xuất khẩu hàng hóa sang EU.

CBAM vẫn đang được phát triển nhưng chúng có tiềm năng đóng một vai trò quan trọng trong việc giảm phát thải khí nhà kính toàn cầu.

Thiết kế Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon

CBAM có thể được thiết kế theo nhiều cách khác nhau. Tuy nhiên, tất cả các CBAM đều có chung một số đặc điểm. Đầu tiên, CBAM áp dụng cho một số lượng hàng hóa hạn chế, điển hình là những hàng hóa sử dụng nhiều carbon và có nguy cơ rò rỉ carbon. Thứ hai, CBAM yêu cầu các nhà nhập khẩu phải mua định mức carbon cho mỗi đơn vị hàng hóa sử dụng nhiều carbon mà họ nhập khẩu. Số lượng cho phép cần thiết dựa trên lượng khí thải carbon có trong hàng hóa, tức là lượng carbon dioxide thải ra trong quá trình sản xuất.

Thứ ba, CBAM được thiết kế để tương thích với WTO. Điều này có nghĩa là họ phải tránh phân biệt đối xử với hàng nhập khẩu và phải dựa trên các tiêu chí khách quan.

Những thách thức thực hiện

Có một số thách thức liên quan đến việc thực hiện CBAM. Một thách thức là xác định lượng khí thải carbon tiềm ẩn trong hàng hóa nhập khẩu. Đây có thể là một nhiệm vụ phức tạp, đặc biệt đối với hàng hóa được sản xuất thông qua chuỗi cung ứng phức tạp.

Một thách thức khác là đảm bảo rằng CBAM tương thích với WTO. Điều này đòi hỏi phải thiết kế CBAM cẩn thận để tránh phân biệt đối xử với hàng nhập khẩu.

Cuối cùng, CBAM có thể dẫn đến tranh chấp thương mại với các quốc gia không áp dụng chính sách định giá carbon. Các quốc gia này có thể lập luận rằng CBAM là các biện pháp bảo hộ gây bất lợi cho xuất khẩu của họ một cách không công bằng.

Những lợi ích và hạn chế tiềm ẩn

CBAM có tiềm năng mang lại một số lợi ích. Đầu tiên, chúng có thể giúp giảm rò rỉ carbon và bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước. Thứ hai, họ có thể khuyến khích các nước ngoài EU áp dụng các chính sách khí hậu đầy tham vọng hơn. Thứ ba, họ có thể tạo ra doanh thu có thể được sử dụng để hỗ trợ hành động về khí hậu.

Tuy nhiên, CBAM cũng có một số nhược điểm tiềm ẩn. Đầu tiên, chúng có thể phức tạp và tốn kém khi thực hiện. Thứ hai, chúng có thể dẫn đến tranh chấp thương mại. Thứ ba, chúng có thể tác động không tương xứng đến các nước đang phát triển.

Phần kết luận

CBAM là một công cụ chính sách phức tạp có cả lợi ích và thách thức tiềm ẩn. Điều quan trọng là phải xem xét cẩn thận các yếu tố này trước khi triển khai CBAM. Tuy nhiên, CBAM có tiềm năng đóng một vai trò quan trọng trong việc giảm phát thải khí nhà kính toàn cầu.

Ngoài những điều trên, đây là một số lợi ích và hạn chế tiềm ẩn khác của CBAM:

Những lợi ích:

• CBAM có thể giúp đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế ít carbon bằng cách khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ sạch.
• CBAM có thể tạo việc làm mới trong lĩnh vực năng lượng sạch.
• CBAM có thể cải thiện sức khỏe cộng đồng bằng cách giảm ô nhiễm không khí.

Nhược điểm:

• CBAM có thể làm tăng chi phí hàng nhập khẩu và chi phí này có thể được chuyển sang người tiêu dùng.
• CBAM có thể gây gánh nặng về mặt hành chính cho doanh nghiệp.
• CBAM có thể dẫn đến sự trả đũa từ các quốc gia khác, có thể leo thang thành chiến tranh thương mại.

Nhìn chung, CBAM là một công cụ chính sách đầy hứa hẹn để giảm rò rỉ carbon và thúc đẩy hành động vì khí hậu toàn cầu. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải thiết kế và triển khai CBAM một cách cẩn thận để giảm thiểu những nhược điểm tiềm ẩn của chúng.

Chúng tôi sẽ có các bài phân tích đầy đủ và đánh giá sâu hơn về những tác động của Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon đối với các doanh nghiệp Việt Nam. Đội ngũ Luật sư tư vấn tại Inteco có nhiều năm kinh nghiệm đồng hành cùng các doanh nghiệp xuất khẩu sẵn sàng tham gia hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu trong việc theo đuổi các chiến lược và điều chỉnh chiến lược để đề xuất và thực hiện các giải pháp nhằm đáp ứng với tình hình mới hiện nay.

Luật sư Hà Huy Phong – Giám đốc điều hành Công ty Luật TNHH Inteco